Een rijk geïllustreerd boek over het onderzoek naar 27 boerderijen en schuren in het buitengebied van de gemeente Boxtel. Behalve de bouwhistorische onderzoeksresultaten zijn ook achtergronden van de bewoners achterhaald. Een initiatief van Stichting de Brabantse Boerderij en gemeente Boxtel, en ontwikkeld in nauwe samenwerking met Heemkundestichting Kèk Liemt en Heemkunde Boxtel. Auteur van het boek is Wilbert Steenbakkers. Het boek wordt op 16 november gepresenteerd in het gemeentehuis in Boxtel.
De behoefte van de gemeente Boxtel om de geschiedenis van het agrarisch cultureel historisch erfgoed van de oudste boerderijen en Vlaamse schuren in Boxtel, Lennisheuvel en Liempde te onderzoeken en te beschrijven heeft geleid tot de publicatie van dit boek. Hierdoor kan de leefbaarheid van het gebouwde erfgoed in Boxtel versterkt worden en worden de bewoners nauwer betrokken bij de instandhouding ervan. Onder leiding van Stichting de Brabantse Boerderij en met medewerking van Stichting Kèk Liemt en de Heemkundevereniging Boxtel is het project tot stand gekomen.
In het boek, dat rijk geïllustreerd is, zijn 27 waardevolle boerderijen beschreven in Boxtel, Lennisheuvel en Liempde, op basis van bouwhistorisch onderzoek, plaatselijk dendrochronologisch onderzoek, kadasteronderzoek, genealogisch onderzoek en bewonersgeschiedenis en -verhalen. Een van de beschreven boerderijen is een hallehuis, dat nog zijn oorspronkelijke vorm heeft. Daarnaast staan er in de publicatie twee krukhuizen, vijf hoekgevelboerderijen, zeven kortgevelboerderijen en twaalf langgevelboerderijen. De boerderijen hebben nagenoeg allemaal een lange en interessante bouwhistorie.
Van de onderzochte boerderijen waren er vijf, die in hun bouwgeschiedenis een hoekgevelboerderij waren. Van deze hoekgevelboerderijen is er geen enkele bewaard in die vorm. Zeven van de onderzochte en beschreven boerderijen zijn kortgevelboerderijen. Ze hebben de voordeur van het woongedeelte in de dwarsgevel, net als bij een hallehuis, maar het bedrijfsgedeelte omvat naast een stal ook een schuurgedeelte. Drie van de zeven hadden deze vorm al in 1832. Andere drie werden later verbouwd vanuit een hallehuis, door er een schuurgedeelte aan vast te bouwen.
Van de onderzochte en beschreven boerderijen zijn er 12 een langgevelboerderij. Drie ervan zijn asymetrische boerderijen, waarvan 2 met zekerheid tweebeukige boerderijen zijn. Dit zijn de oudste langgevelboerderijen. Twee van deze vroege langgevelboerderijen zijn nieuw gebouwd in 1852 en 1857. De derde was aanvankelijk een hoekgevelboerderij die in 1853 is verbouwd tot langgevel. Deze boerderijen hebben een hoge langsgevel aan de voorzijde (met de hoofdtoegangen) en een lage langsgevel aan de achterzijde. Alle andere 9 langgevelboerderijen hebben twee hoge langsgevels en hebben geen halve gebinten.
De boerderijen hebben nagenoeg allemaal een lange en interessante bouwhistorie. Smaldersestraat 12 in Liempde heeft het oudste bouwelement, dat uit 1524 dateert. Er vonden verbouwingen plaats in 1548 en 1593. Wellicht werd het toen een bakstenen gebouw. In 1857 werd het hallehuis verlengd met een schuurgedeelte en kreeg het de huidige bouwvorm van een kortgevelboerderij. Het was een boerderij met een gracht er omheen, die in 1832 nog deels bestond.
De realisatie van het boek is mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van Boekenfonds Het Groene Woud, gemeente Boxtel, Stichting Kèk Liemt, Heemkunde Boxtel, Stichting de Brabantse Boerderij, Brabants Heem en Rabobank. Het boek is te koop voor € 34,95 via Pictures Publishers www.picturespublishers.nl en bij Bezoekerscentrum D’n Liempdsen Herd, Barrierweg 4 te Liempde.
