Bijzondere grondoverdracht in Het Groene Woud: ARK Rewilding Nederland draagt natuurgebied De Hemel over aan eigenaren Velder

Velder breidt flink uit. Want op woensdag 13 september 2023 draagt ARK Rewilding Nederland natuurgebied ‘De Hemel’ over aan de familie Van Boeckel, de eigenaren van het naastgelegen Velder. Het perceel was agrarisch maar is door ARK in de afgelopen periode omgevormd tot natuur, waardoor het nu als ‘kant-en-klaar’ natuurgebied door de familie kan worden beheerd en onderhouden. De ideeën voor De Hemel waren er in 2017 al. Maar pas bij de komst van ARK naar Het Groene Woud werden die werkelijkheid.

De Hemel ligt in Liempde tegen Velder en Heerenbeek aan, tussen de Oude Grintweg en de Lagevoortseweg. Tot voor kort was het in agrarisch gebruik (de laatste jaren vond er boomteelt plaats). Vanwege de ligging waren zowel de familie Van Boeckel als Brabants Landschap al langer geïnteresseerd in het gebied. Zo maakten ze samen met Natuurwerkgroep Liempde in 2017 al een plan om De Hemel aan de bossen toe te voegen. Dit plan uitvoeren, ging destijds echter niet door.

ARK blaast plan nieuw leven in 

Nieuwe mogelijkheden ontstonden in 2019. Toen kreeg ARK Rewilding Nederland groen licht van de provincie Noord-Brabant om in dit deel van Het Groene Woud natuur te gaan ontwikkelen op gronden die – veelal nog – in agrarisch gebruik waren. Het lukte ARK-rentmeester Dirk Meijs om De Hemel (ca. 12,5 ha) te verwerven. Eén van de succesfactoren: het beschikbaar stellen van andere percelen die de boomkweker tijdelijk kon gebruiken. Ook werd afgesproken dat hij De Hemel nog even kon benutten als kweekgrond zodat hij zijn bomen op het juiste moment kon oogsten.

Na het vertrek van de boomkweker heeft ARK de grond herontwikkeld tot natuur. Op 13 september 2023 vindt in Huize Groot-Velder op Landgoed Velder de definitieve overdracht van De Hemel plaats. Dat gebeurt in het bijzijn van notaris Stijn Marks. De familie Van Boeckel neemt dan niet alleen de hectares natuur van ARK over, maar ook alle daarbij behorende verplichtingen zoals die voor het onderhoud. Tijdens de feestelijke overdracht zal ook Maurits van Bouwdijk Bastiaanse, voorzitter van BPG Vereniging landelijk Brabant, een woordje doen.

Herbegrenzing zorgde voor toekenning GOB-subsidie

Bij de aankoop van De Hemel lag dit gebied niet binnen de grenzen van het Natuurnetwerk Brabant (NNB). Het kwam daardoor niet in aanmerking voor subsidie van het Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB). ARK besloot te kijken naar mogelijkheden voor herbegrenzing zodat De Hemel wél binnen de grenzen van het NNB kwam te liggen. Die mogelijkheden waren er. Op basis van een sterke motivatie (die ook in 2017 al door de planmakers van toen was geopperd) kenden het GOB en de provincie op 22 juni 2021 een subsidie aan ARK toe voor onder meer ontwikkeling van De Hemel.

Leembos De Hemel

De natuurontwikkeling die ARK op De Hemel ‘losliet’ bestaat uit de inrichting van de 12,5 hectare tot leembos. Daarmee sluit het naadloos aan op het bostype waar Velder voor het grootste deel al uit bestaat en waar ze haar natuurwaarde aan ontleent. Aan de inrichting ging een uitgebreid vooronderzoek vooraf. ARK-projectleider Ger van den Oetelaar: “We brachten de aanwezige dieren, bloemen en planten in kaart en onderzochten de waterhuishouding. Want de leembossen in dit gebied horen vochtig te zijn.” Uit het onderzoek kwam naar voren dat droogte op de loer lag. ARK greep met diverse herinrichtingsmaatregelen in: ze dempte sloten, groef slenken “en we plantten duizenden bomen die hier van nature voorkomen. Dit was de eerste stap om de zeldzame leembossen van Het Groene Woud te beschermen en uit te breiden. Vanaf nu is het een kwestie van goed beheer door de familie Van Boeckel om de leembossen ook voor de toekomst krachtig en sterk te houden.”

Aan het enthousiasme en de grote betrokkenheid van de nieuwe eigenaren zal het niet liggen. Van den Oetelaar: “Ik ben ervan overtuigd dat zij goed voor de biodiversiteit in onze leembossen zullen zorgen. We laten de gronden dan ook met een gerust hart achter, wetende dat een rijke biodiversiteit en robuuste, zelfredzame natuur de kans blijven krijgen zich hier te ontwikkelen.”

Brabants Goud in Het Groene Woud

De grondoverdracht is onderdeel van het ARK-project Brabants Goud in Het Groene Woud. In dit project koopt ARK tot circa 2027 landbouwgronden aan om ze om te vormen tot klimaatbestendige, zelfredzame natuur. Per 1 september 2023 beschikte ARK over bijna 400 hectare grond.

Eén van de twee veldpoorten die ARK Rewilding Nederland eveneens aan de nieuwe eigenaren van De Hemel schenkt bij de overdracht van het natuurgebied bij Velder. Foto: Bert Vervoort

Natuurgebied De Hemel vanuit de lucht. Foto: Frans van Giersbergen