Onderzoekers concluderen: zeldzame wespendieven vinden het goed toeven in Het Groene Woud

Na een driejarig onderzoek is de uitkomst helder: de hoge dichtheid van wespendieven in Het Groene Woud en het Kempen~Broek is mede te danken aan de aanwezigheid van geschikt bos. Het is één van de conclusies die onderzoekers Jan van Diermen, Willem van Manen en Stef van Rijn trekken in hun publicatie ‘Wespendieven van Het Groene Woud en Kempen~Broek. Onderzoek naar de Pernis apivorus in Brabant en Limburg 2013-2016’. Hun onderzoek verschijnt binnenkort in boekvorm. Het eerste exemplaar wordt op 26 november 2024 feestelijke gepresenteerd in Udenhout.

Wespendieven zijn in Nederland zeldzame roofvogels. Ze zijn qua grootte vergelijkbaar met de buizerd en leven vooral van wespenlarven waarvoor ze wespenraten uit de grond of uit bomen graven. Ze vullen hun dieet aan met kikkers, jonge vogels en broed van hommels.

Rijke leembossen

De aanwezigheid van wespendieven in Nederland hangt in grote lijnen samen met de beschikbaarheid van voedsel én met bossen waar ze dit voedsel kunnen vinden. Dat prikkelde de nieuwsgierigheid van initiatiefnemers Ger van den Oetelaar en Arno Braam: in hoeverre trekken deze zeldzame vogels naar de rijke leembossen van Het Groene Woud en het Kempen~Broek? En waar houden ze zich hier precies op?

200 vierkante kilometer onderzoeksgebied

Onderzoekers Van Diermen, Van Manen en Van Rijn gingen op zoek naar antwoorden, samen met vele vrijwilligers. Het onderzoeksgebied omvatte Het Groene Woud in Noord-Brabant (85 km²) en het Kempen~Broek (115 km²) in de grensregio van Noord-Brabant, Limburg en België. Beide gebieden onderscheiden zich door de vele loofbossen op rijke leembodems.

GPS-trackers

Ze brachten de bossen in kaart, registreerden de reproductie van de wespendieven die zich hier ophielden en onderzochten in welke landschappen ze hun eten zoeken. Ook verzamelden ze informatie over prooisoorten, veelal via observaties vanaf boomtoppen, het uitlezen van gps-trackers en het doen van ecologisch onderzoek. De bevindingen brachten ze samen in een uniek boekwerk, rijk voorzien van haarscherpe foto’s van onder anderen Dirk Eijkemans en screenshots van wildcamera’s die het nestleven vastlegden.

Feestelijke boekpresentatie

Het boek dat nu verschijnt, is mogelijk gemaakt door ARK Rewilding Nederland. ARK spant zich sinds 2019 in voor versterking en uitbreiding van leembossen in Het Groene Woud en het Kempen~Broek. Met name in Het Groene Woud heeft ze vele hectares natuur aan de leembossen toegevoegd, met ondersteuning van de provincie Noord-Brabant en het Groen Ontwikkelfonds Brabant. Hierdoor verbeteren de leefomstandigheden van talrijke dieren, waaronder die van de wespendief. Samen met Vogelwerkgroep Midden-Brabant viert ARK op 26 november de totstandkoming van het boek over deze bijzondere roofvogel. Het eerste exemplaar zal op deze avond worden uitgereikt aan vogelonderzoeker Frans van Erve die in 1967 de wespendief al beschreef in zijn publicatie Avifauna van Noord-Brabant.

Gezenderde wespendief | Wespendiefkuiken (foto's: Jan van Diemen)