De Dommelbimd in Het Groene Woud: burgerparticipatie pur sang

Directeur Jan Baan van Brabants Landschap heeft  maandag 7 september de gronden van het Boxtelse natuurlandschap de Dommelbimd overgedragen aan de Stichting Dommelbimd. De stichting, bestaande uit betrokken burgers, is hiermee officieel eigenaar geworden van de gronden. Ze kreeg het benodigde geld (bijna 300.000 euro) bij elkaar via de verkoop van certificaten, een crowdfundactie en steun van overheden, organisaties en talrijke particulieren die hun steun toezegden. Daarmee heeft ‘burgerparticipatie’ in Het Groene Woud een nieuwe dimensie gekregen. 

De overdracht aan voorzitter Sylvia van Gulik vond plaats midden in de Dommelbimd, in het bijzijn van zo’n 150 genodigden. Onder toeziend oog van notaris Van Rosmalen, gedeputeerde Johan van den Hout en Roel Feringa, directeur Natuur en Biodiversiteit van het ministerie van Economische Zaken (hij gaf acte de presence namens staatssecretaris Sharon Dijksma), zetten Baan en Van Gulik hun pennenstreken onder de overeenkomst. Een groep ooievaars, die zich op dat moment hoog boven de Dommelbimd liet zien, gaf per toeval een symbolisch tintje aan dit heuglijke moment waarop de stichting een nieuwe fase inging.

Het avontuur dat ‘Dommelbimd’ heet

“Het maakt ons trots dat de staatssecretaris ons initiatief als voorbeeld ziet over hoe burgers zich actief kunnen inzetten voor natuurbehoud”, vertelde Van Gulik tijdens haar speech. Ze verhaalde ook over hoe het begon, het ‘avontuur’ dat ze samen met twee mede-initiatiefnemers uit Boxtel aanging in 2013, toen de Dommelbimd, een gebied van 6,5 hectare, in de openbare verkoop kwam. Om de waardevolle natuur nabij Kasteel Stapelen veilig te stellen voor de toekomst en toegankelijk te maken, zochten de drie naar mogelijkheden om het gebied aan te kopen. Brabants Landschap was bereid om de aankoop voor te financieren.

‘Van, voor en door burgers’

Met een duidelijke visie op beheer en gebruik van het gebied (nu en in de toekomst), compleet met plannen voor ‘ruimte voor educatie’, kreeg de stichting veel handen op elkaar en kwam er geld binnen om de voornemens te financieren. Van Gulik benadrukte dat het succes van dit burgerinitiatief dan ook onlosmakelijk is verbonden met de enthousiaste inzet van vele vrijwilligers, donateurs, certificaathouders en betrokken organisaties, waaronder Het Groene Woud.

Jan Baan van Brabants Landschap nam na Van Gulik het woord. “De Dommelbimd is ‘van, voor en door’ de burgers”, zei hij. Dat Brabants Landschap de voorfinanciering op zich nam, kwam volgens Baan mede door de bezieling van de initiatiefnemers. “Zij hebben geen project verkocht, maar een overtuiging. En hun aanpak inspireert ons. Als natuurbehoud en -beheer op deze plek en op deze manier kan, waarom niet ook op een andere locatie?” Voor gedeputeerde Johan van den Hout is de Dommelbimd hét bewijs dat een terugtredende overheid zaken met een gerust hart aan particulieren kan overlaten. “We hebben het op het provinciehuis al over ‘een Dommelbimdje’ als we projecten door burgers zelf laten doen en wij ‘slechts’ faciliteren.” Roel Feringa van het ministerie van Economische Zaken was eveneens vol lof: “Natuur is ‘van de mensen’. Hier zie je dat in optima forma terug. Sylvia zei het al eerder: eigenlijk zou elk dorp in Nederland zijn eigen Dommelbimd moeten hebben.”

Maaien met de zeis

Na de formele handelingen reikte Feringa de allerlaatste certificaten uit aan burgers en bedrijven, die met de koop direct hebben bijgedragen aan het behoud van dit Boxtelse natuurgebied. Daarna stond een rondwandeling door de Dommelbimd op het programma. Verspreid door het gebied gaven leerlingen van het Jacob Roelandslyceum en studenten van de HAS voorlichting over hun (biologie)onderzoek naar planten en dieren in de Dommelbimd. Leerlingen van het Baanderherencollege klusten aan de bouw van een buitenbiologielokaal. Even verderop demonstreerden vrijwilligers van Werkgroep Natuur- en Landschapsbeheer Boxtel (WNLB) hoe ze de laaggelegen graslandjes (beemden) met een zeis maaiden voor een grotere diversiteit aan bijzondere planten. Zo werd meteen zichtbaar dat de Dommelbimd van en voor iedereen is.

Beheer

De gronden, die de bestemming ‘natuur’ hebben gekregen, zullen vanaf nu volledig worden beheerd en onderhouden door de Stichting Dommelbimd en de WNLB. Ook Brabants Landschap blijft als natuurbeheerder bij de Dommelbimd betrokken. Het beheer zal zich richten op de verdere ontwikkeling van natuurwaarden en beleving van het gebied. De biodiversiteit kan iedereen met eigen ogen gaan aanschouwen, want de Dommelbimd – midden in Het Groene Woud – is binnenkort voor elke natuurliefhebber, jong en oud, toegankelijk. 

De Dommelbimd, september 2015