Natuurbeheerder Sjors de Kort: "Wij zijn de spreekbuis van de natuur"

“De focus van Brabants Landschap en dus van mij ligt op natuurontwikkeling. Natuur, landschap en ook erfgoed staan in alle facetten van ons werk centraal. Je kunt ons de spreekbuis van de natuur noemen.” Sjors is dagelijks te vinden in ‘zijn tuin’, zoals hij het gebied soms liefdevol noemt. Brabants Landschap maakt voor al haar gebieden een beheerplan voor een periode van tien jaar. Vervolgens speelt Sjors samen met drie terreinmedewerkers een grote rol in het behalen van de gestelde doelen. Altijd gaat het om de zorg voor natuur (de dieren en planten) en het landschap. “De variatie aan soorten is groot. Het is zaak om deze in stand te houden en waar mogelijk te vergroten.” ‘Beheren’ varieert van de aanleg van poelen en houtsingels en het onderhoud van wandelpaden tot snoeiwerkzaamheden en het repareren van een kapot poortje. “We hebben op veel plaatsen bosranden aangelegd. Daar zie je nu vlinders en boomkikkers floreren. Dat is een goed teken. Als Brabants Landschap hanteren we de boomkikker als de thermometer voor het gebied. Als de boomkikker in een natuurgebied overleeft, is het zeker dat ook veel andere planten en dieren zich kunnen vestigen. We houden continue in de gaten of alles gezond en in goede conditie is.”

Foto: Communicatieteam Het Groene Woud

Vijfhonderd buren

Sjors studeerde milieutechniek (profiel natuur, mileu en landschap) aan Hogeschool Saxion. Samen met zijn vrouw en twee kinderen woont hij in Veldhoven. “Ja ze gamen graag, maar ze gaan gelukkig ook nog vaak mee de natuur in”, vertelt hij. Sjors schat in dat hij in zijn werk de helft van zijn tijd op kantoor bezig is en de rest van zijn tijd buiten doorbrengt. “Die afwisseling vind ik leuk. Eigenlijk heb ik als beheerder vijfhonderd buren. Dit maakt mijn werk heel sociaal. Al die buren moet en wil ik tevreden houden, maar de belangen van de natuur en het landschap staan voorop. Ik werk bijvoorbeeld samen met boeren die hun vee naar ons toebrengen om graslanden te onderhouden. Zouden we dit niet doen, dan wordt alles bos.”

“Ik probeer het goede te doen op de goede plek op het goede moment”, zo stelt Sjors. Hiervoor werkt hij ook samen met gemeenten en organisaties als ARK Rewilding, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en natuurwerkgroepen. Ook vrijwilligers zijn belangrijk. “Dat zijn echte buitenmensen die graag af en toe de handen uit de mouwen steken. Aanplanten, slagbomen plaatsen, borden herstellen: het is allemaal nodig.”

Roedel van 65 herten

In 2017 werden door Brabants Landschap in De Scheeken en De Mortelen edelherten uitgezet, negen vrouwtjes en vier mannetjes. De dieren hebben 350 hectare leefgebied waarbinnen ze zich vrij kunnen bewegen. Natuurbruggen over de A2 en het spoor zorgen ervoor dat de edelherten en andere dieren de snelweg en de spoorlijn over kunnen steken. Sjors: “Dit voorjaar zal de roedel uit zo’n 65 edelherten bestaan. Dat is een afgewogen aantal, waarbij er geen sprake is van overbegrazing. De herten verrichten goed werk voor de natuur. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat de bosranden open blijven. Veel soorten zijn gebaat bij halfschaduw. Er moet dus een beetje licht op donkere plekken kunnen komen en daar zorgen de herten voor. Na zeven jaar herten in het gebied, zie je al dat de bossen natuurlijker zijn geworden. Er is meer variatie en er zijn meer open plekken ontstaan.” 350 hectare lijkt heel wat, maar het is volgens Sjors eigenlijk maar een postzegel. In 2027 moet Natuurnetwerk Brabant gerealiseerd zijn, dat alle natuurgebieden met elkaar verbindt. Het zou mooi zijn wanneer de edelherten hierdoor op termijn een groter leefgebied krijgen.

Foto: Bart Pörtzgen

Draagvlak en beleving

Sjors benadrukt dat het belangrijk is dat er rustgebieden zijn in het leefgebied van de edelherten. “Dan kunnen ze zich natuurlijk blijven gedragen. Er lopen enkele wandelpaden door het gebied, maar verder doen we er als mens gewoon een stapje terug.” Wel worden er ieder jaar in de bronstperiode (eind september-begin oktober) excursies georganiseerd naar de edelherten. “Dit is belangrijk om draagvlak te creëren en te behouden. Beleving en schoonheid moet je delen! Ook willen we mensen de kwetsbaarheid van de natuur uitleggen. Je ziet de drukte in de bossen toenemen. Er worden steeds meer huizen gebouwd in de regio. Iedereen trekt er graag op uit. In de coronaperiode werd het echt té druk. De vogels konden niet meer broeden. Regelgeving is dus noodzakelijk. We verdelen de natuur in deelgebieden. In sommige mogen wandelaars komen, in andere niet. Er zijn veel recreatieve ondernemers die evenementen organiseren. Daar gaan we mee in overleg. Zo vond de ‘Het Groene Woud-lentetrail’ eerst in april plaats, in het broedseizoen dus. Deze is nu verplaatst naar maart. Ook houden we de routes van evenementen in de gaten, zodat de natuur zoveel mogelijk wordt ontzien.”

Sjors heeft een groot hart voor de natuur, vertoeft er graag en hoopt in de natuur zijn pensioen te halen. “Ook als ik maar een kwartiertje over heb, ga ik op verkenning. Ik gun iedereen beleving van de natuur, maar ik wil wel goed voor dit mooie gebied zorgen. Dat is niet altijd makkelijk, maar geeft uiteindelijk veel voldoening.”

In de komende Nieuwsflitsen worden het licht gezet op verschillende natuurgebieden in Het Groene Woud. Door in gesprek te gaan met grondeigenaren, beheerders of vrijwilligers ontdekken we hoe het gaat en wat er speelt. In deze editie: Sjors de Kort, beheerder regio Hart van Het Groene Woud voor Brabants Landschap.